CÔNG TY LUẬT TNHH Trong giải quyết tranh chấp đất đai, ngoài các yếu tố như chi phí tòa án tranh chấp đất đai, thủ tục thực hiện… thì thời hiệu khởi kiện cũng là một vấn đề quan trọng cần cân nhắc. Thời hiệu ảnh hưởng đến quyền của một cá nhân hoặc tổ chức theo đuổi hành động pháp lý đối với các tranh chấp đất đai phát sinh.
Để hiểu rõ hơn về thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai, hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây cùng Công ty Luật TNHH Thái Dương FDI Hà Nội.
MỤC LỤC
Thời hiệu khởi kiện là gì?
“Thời hiệu” được quy định tại Điều 149 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:
“Thời hiệu là khoảng thời gian do pháp luật quy định mà khi kết thúc thời hạn đó phát sinh hậu quả pháp lý đối với chủ thể theo những điều kiện do pháp luật quy định.
Tòa án chỉ áp dụng thời hiệu theo yêu cầu của một hoặc nhiều bên để thi hành thời hiệu nhưng yêu cầu đó phải được thực hiện trước khi Tòa án cấp sơ thẩm ra bản án, quyết định giải quyết vụ việc. công việc.
Người được hưởng lợi từ việc áp dụng đơn thuốc có quyền từ chối việc áp dụng đơn thuốc, trừ trường hợp việc từ chối này nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ.
Điều 144 Bộ luật Dân sự 2015 giải thích: “Thời hạn là một khoảng thời gian được xác định từ thời điểm này đến thời điểm khác. Giới hạn thời gian có thể được đặt theo phút, giờ, ngày, tuần, tháng, năm hoặc theo một sự kiện có thể xảy ra.
Tại Điều 150 Bộ luật Dân sự 2015:
“Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà chủ thể có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp bị xâm phạm; Nếu hết thời hạn này thì quyền khởi kiện sẽ bị mất.
Như vậy, thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà chủ thể có quyền ra Tòa án để giải quyết tranh chấp. Thời hiệu được áp dụng khác nhau trong các trường hợp khác nhau, tùy theo quy định của pháp luật (sẽ được trình bày chi tiết hơn ở các phần dưới đây).
CÁCH TÍNH THỜI GIAN KHỞI RA TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI
Khi nào thời hiệu bắt đầu khởi kiện?
Điều 151 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Thời hiệu được tính từ ngày bắt đầu ngày hiệu lực đầu tiên và kết thúc vào ngày cuối cùng của thời hạn.
Như vậy, thời hiệu khởi kiện trong tranh chấp đất đai được tính từ thời điểm người có quyền khởi kiện biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm, trừ trường hợp pháp luật có quy định trái với quy định. .
Các loại thời hạn không tính vào thời hiệu khởi kiện
Trong thời hiệu khởi kiện, xảy ra sự việc, tác động ảnh hưởng đến việc khởi kiện hoặc người có quyền yêu cầu biết/phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm. Thời điểm xảy ra một số sự kiện này sẽ được trừ vào thời hiệu khởi kiện (Điều 156 Bộ luật Dân sự 2015):
- Sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khiến chủ thể có quyền khởi kiện hoặc yêu cầu bồi thường không thể khởi kiện hoặc yêu cầu bồi thường trong thời hạn hiệu lực.
- Không có người đại diện nếu người có quyền khởi kiện hoặc người có quyền yêu cầu là người chưa thành niên, mất năng lực hành vi dân sự, có khó khăn về nhận thức, làm chủ hành vi hoặc bị hạn chế năng lực hành vi.
- Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi và người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự mà không có người đại diện khác thay thế trong các trường hợp sau:
o Người đại diện chết nếu là cá nhân, chấm dứt tồn tại nếu là pháp nhân;
o Người đại diện không thể tiếp tục đại diện vì lý do chính đáng.
Khôi phục thời hiệu khởi kiện dân sự
Theo Điều 157 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai sẽ được khôi phục trong các trường hợp sau:
- Con nợ đã thừa nhận một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình đối với nguyên đơn;
- Bên có nghĩa vụ thừa nhận hoặc thực hiện một phần nghĩa vụ của mình đối với người nộp đơn;
- Các bên đã hòa giải.
Theo đó, ngày sau ngày xảy ra các trường hợp nêu trên là ngày bắt đầu thời hiệu khởi kiện.
ÁP DỤNG THỜI HẠN KHỞI TẠO TRANH CHẤP ĐẤT ĐAI
Những trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện
Các trường hợp quy định tại Điều 155 Bộ luật Dân sự 2015 dưới đây thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện:
- Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn liền với tài sản.
- Nghĩa vụ bảo vệ quyền tài sản, trừ trường hợp Bộ luật này và pháp luật khác có liên quan có quy định khác.
- Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai.
- Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
Như vậy, nếu tranh chấp đất đai liên quan đến quyền sử dụng đất và đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật về đất đai thì thời hiệu khởi kiện sẽ không được áp dụng.
Khi nào áp dụng thời hiệu khởi kiện trong tranh chấp đất đai?
Ngoại trừ các trường hợp nêu trên, các tranh chấp đất đai khác tùy theo loại tranh chấp sẽ có thời hiệu giải quyết khác nhau.
Tranh chấp liên quan đến giao dịch dân sự
Áp dụng khi nội dung tranh chấp liên quan đến các trường hợp như:
- Hợp đồng thuê quyền sử dụng đất
- Hợp đồng cho thuê lại quyền sử dụng đất
- Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất
Thời hiệu khởi kiện trong những trường hợp này là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm (Theo quy định tại Điều 429 của Bộ luật này). của Tố tụng hình sự). Bộ luật Dân sự 2015).
Tranh chấp thừa kế đất đai
Áp dụng khi tranh chấp liên quan đến các trường hợp chia thừa kế thì thời hiệu là 30 năm kể từ ngày mở thừa kế. Ngoài ra:
- Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc từ chối quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ ngày mở thừa kế (Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015).
- Thời hiệu buộc những người thừa kế thực hiện nghĩa vụ đối với tài sản do người chết để lại là 3 năm, kể từ ngày mở thừa kế (Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015).
Tuy nhiên, đặc biệt với việc áp dụng thời hiệu khởi kiện trong tranh chấp đất đai liên quan đến thừa kế, cần tìm kiếm thêm quy định về thời hạn mở thừa kế khác. Đặc biệt:
- Đối với hồ sơ thừa kế được mở trước ngày 10 tháng 9 năm 1990: thời hiệu khởi kiện đòi chia thừa kế bất động sản được tính từ ngày 10 tháng 9 năm 1990 (áp dụng theo quy định tại Điều 36 Pháp lệnh Thừa kế 1990 và Nghị quyết 02). /HĐTP ngày 19/10/1990 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định của Pháp lệnh thừa kế).
- Đối với hồ sơ thừa kế được mở từ ngày 10/9/1990 đến trước ngày 01/01/2017: thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia thừa kế là 30 năm đối với bất động sản và được tính từ thời điểm mở thừa kế.
- Đối với hồ sơ thừa kế được mở trước ngày 01/7/1991, không có sự tham gia của người Việt Nam định cư ở nước ngoài và thừa kế là nhà ở thì thời hạn từ ngày 01/7/1996 đến ngày 01/7/1996. Tháng 1 năm 1999 không tính vào thời hiệu. xét xử (theo nghị quyết số 58/1998/NQ-UBTVQH10 ngày 20/8/1998 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội)
- Đối với các vụ án thừa kế được mở trước ngày 01/7/1991, có sự tham gia của người Việt Nam định cư ở nước ngoài và tài sản là nhà ở thì thời gian từ ngày 01/7/1996 đến ngày 01/7/1996 không tính ngày 09/2006 trong thời hiệu khởi kiện. khởi kiện (theo Nghị quyết 1037/2006/NQ-UBTVQH11 ngày 27/7/2006 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội).
THỰC TIỄN ÁP DỤNG LUẬT HÀNH ĐỘNG
Hiện nay, đối với tranh chấp đất đai, Bộ luật tố tụng dân sự 2015 đã có quy định mới được coi là bảo vệ tuyệt đối quyền khởi kiện của chủ thể quyền. Đây là khoản 2 Điều 184 với nội dung: “Tòa án chỉ áp dụng các quy định về giới hạn khi một hoặc nhiều bên có yêu cầu áp dụng thời hiệu, với điều kiện đơn đó phải được nộp cho Toà án cấp sơ thẩm. . Thẩm phán ra phán quyết và quyết định giải quyết vụ án.”
Theo quy định này, quyền quyết định và tự quyết của đương sự được phát huy tối đa. Nghĩa là, khi hết thời hiệu khởi kiện, chủ thể quyền vẫn có thể khởi kiện lên Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Khi không có người yêu cầu Tòa án áp dụng quy định về thời hiệu khởi kiện thì Tòa án vẫn giải quyết vụ án theo thủ tục chung đối với trường hợp đã hết thời hiệu khởi kiện mà người được hưởng lợi đơn thuốc từ chối áp dụng đơn thuốc.
Tòa án chỉ xem xét ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án theo quy định tại điểm e khoản 1 Điều 217 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 khi đã hết thời hiệu khởi kiện tại Tòa án và đương sự yêu cầu áp dụng thời hiệu trước khi Tòa án chấp nhận yêu cầu. Cấp sơ thẩm đã ra bản án và quyết định giải quyết vụ án.
Trong trường hợp này, Tòa án không thể lấy lý do đã hết thời hiệu để đình chỉ giải quyết vụ án. Quy định này được các nhà lập pháp đánh giá cao, có điểm tương đồng với các nước điển hình như Pháp và quyền lợi của các chủ thể có quyền lợi hợp pháp được đảm bảo hơn so với quy định cũ.
Những cập nhật mới nhất về thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai cung cấp cái nhìn tổng quát hơn về hệ thống pháp luật liên quan hiện hành. Đây là nội dung quan trọng mà độc giả cần lưu ý để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Chi tiết xin liên hệ: Công ty Luật Thái Dương FDI Hà Nội
Điện thoại: 0866 222 823
Email: luatthaiduonghanoi@gmail.com
Website: https://luatthaiduonghanoi.com
Fanpage: https://www.facebook.com/luatthaiduongfdihanoi
Địa chỉ: Tòa nhà Licogi 13, Số 164 Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân, Hà Nội
