Vụ án bắt đầu từ việc các nguyên đơn, bao gồm bà Trịnh Thị L, bà Trịnh Thị T, và bà Trịnh Thị Kim H, khởi kiện vợ chồng ông Trịnh Công T1 và bà Nguyễn Thị T2, yêu cầu hủy bỏ hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất (QSDĐ) giữa cha của họ, cụ Trịnh C, với ông T1 và bà T2. Nguyên đơn cho rằng cụ Trịnh C, trong lúc không còn minh mẫn, đã bị ép buộc phải chuyển nhượng 80m² đất từ thửa đất số 177H tại thôn T, xã B, huyện T, tỉnh Đ cho vợ chồng ông T1 và bà T2.

Ngược lại, bị đơn, ông T1 và bà T2, khẳng định rằng việc tặng cho đất là hoàn toàn hợp pháp và đã được UBND xã B xác nhận. Họ cho rằng các nguyên đơn, gồm các chị em trong gia đình, đã biết về việc chuyển nhượng này từ lâu nhưng không có phản đối gì cho đến khi Nhà nước thu hồi đất để mở rộng Quốc lộ A vào năm 2021.

II. Các điểm mấu chốt quan trọng của vụ án

1. Nguồn gốc và quyền sở hữu đất

• Nguyên đơn: Các nguyên đơn lập luận rằng thửa đất 177H, tờ bản đồ số 03, diện tích 160m², là tài sản do cha mẹ họ để lại. Sau khi mẹ họ qua đời vào năm 1977, các nguyên đơn và cha họ tiếp tục sống và quản lý thửa đất này. Năm 2005, cụ Trịnh C đã bị ép buộc chuyển nhượng 80m² đất cho ông T1 và bà T2 mà không thông qua sự đồng ý của các nguyên đơn.
• Bị đơn: Bị đơn khẳng định rằng việc tặng cho đất là do ý nguyện của cụ Trịnh C, và họ đã thực hiện đúng quy trình pháp lý khi chuyển nhượng. Họ cũng cho rằng các nguyên đơn đã biết về việc này từ lâu nhưng không có khiếu nại gì cho đến khi xảy ra việc Nhà nước thu hồi đất.

2. Quá trình xét xử sơ thẩm

• Tại phiên tòa sơ thẩm, Tòa án nhân dân huyện S, tỉnh Đ đã ra phán quyết chấp nhận một phần yêu cầu của các nguyên đơn, công nhận quyền sử dụng 100,5m² đất cho các nguyên đơn và 98,5m² đất cho bị đơn. Tuy nhiên, các nguyên đơn không đồng ý với việc bị đơn được hưởng diện tích đất 98,5m², bao gồm 41m² đất dư ngoài phần 80m² đã được chuyển nhượng.

3. Kháng cáo và kháng nghị

• Sau phiên tòa sơ thẩm, các nguyên đơn đã kháng cáo, yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm công nhận phần đất cụ Trịnh C cho ông T1 và bà T2 chỉ là 80m², không chấp nhận việc bị đơn được hưởng thêm 41m² đất dư.
• Viện kiểm sát nhân dân huyện S cũng ra quyết định kháng nghị một phần bản án sơ thẩm, đề nghị cấp phúc thẩm sửa bản án để bảo vệ quyền lợi của các thành viên khác trong gia đình, như bà Trịnh Thị H2, ông Trịnh Văn K, và ông Trịnh Văn E, những người có quyền lợi liên quan.

III. Nhận định và đánh giá của các bên liên quan

1. Kháng cáo của nguyên đơn

• Các nguyên đơn lập luận rằng cụ Trịnh C đã bị ép buộc chuyển nhượng 80m² đất cho ông T1 và bà T2. Họ yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm xác nhận phần đất mà ông T1 được tặng cho chỉ là 80m², không bao gồm phần đất dư 41m² mà bị đơn đã nhận.

2. Kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân huyện S

• Viện kiểm sát nhân dân huyện S cho rằng bản án sơ thẩm không đảm bảo quyền lợi của các thành viên khác trong gia đình, như bà H2, ông K, và ông E. Viện kiểm sát đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm, công nhận quyền sử dụng đất của các thành viên khác trong gia đình.

IV. Phân tích các sai phạm và thiếu sót trong quá trình xét xử sơ thẩm

1. Vi phạm trong việc xác định diện tích đất tranh chấp

• Tòa án sơ thẩm đã công nhận bị đơn được quyền sử dụng 98,5m² đất, bao gồm cả 41m² đất dư ngoài phần 80m² mà cụ Trịnh C đã chuyển nhượng. Đây là một sự vi phạm, bởi lẽ cụ Trịnh C chỉ tặng cho 80m² đất và không có căn cứ nào để công nhận thêm phần đất dư cho bị đơn.

2. Không đảm bảo quyền lợi của các thành viên khác trong gia đình

• Bản án sơ thẩm chỉ công nhận quyền sử dụng đất cho một số thành viên trong gia đình mà không xem xét đầy đủ quyền lợi của những người khác như bà H2, ông K, và ông E. Điều này dẫn đến việc Viện kiểm sát nhân dân huyện S phải kháng nghị để bảo vệ quyền lợi của các thành viên còn lại.

3. Vi phạm nguyên tắc về quyền tự định đoạt của đương sự

• Kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân huyện S không phù hợp với nguyên tắc về quyền tự định đoạt của đương sự, khi những người có quyền lợi liên quan như bà H2, ông K, và ông E không kháng cáo. Điều này chứng tỏ họ đồng ý với phán quyết của cấp sơ thẩm và chấp nhận việc quyền và lợi ích hợp pháp của họ bị ảnh hưởng.

V. Quyết định của Tòa án phúc thẩm và ý nghĩa của vụ án

1. Quyết định sửa bản án sơ thẩm

• Tòa án phúc thẩm đã chấp nhận kháng cáo của các nguyên đơn, sửa một phần bản án sơ thẩm về diện tích đất tranh chấp. Cụ thể, Tòa án phúc thẩm xác nhận vợ chồng ông T1 và bà T2 chỉ được quyền sử dụng 57,5m² đất, phần còn lại 141,5m² đất thuộc về các nguyên đơn.

2. Ý nghĩa của vụ án

• Vụ án này là một ví dụ điển hình về việc các thành viên trong gia đình tranh chấp tài sản thừa kế. Nó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ đúng quy trình pháp lý trong việc chuyển nhượng và sử dụng đất, cũng như bảo vệ quyền lợi của tất cả các thành viên trong gia đình. Quyết định của Tòa án phúc thẩm đã đảm bảo tính công bằng trong việc phân chia tài sản thừa kế và sửa chữa những sai sót của Tòa án sơ thẩm.

VI. Những điểm cần lưu ý từ vụ án

1. Tuân thủ quy trình pháp lý:

• Việc chuyển nhượng đất đai phải tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật để tránh tranh chấp sau này. Trong trường hợp này, mặc dù việc tặng cho đất đã được xác nhận bởi UBND xã, nhưng khi có tranh chấp xảy ra, các quy định pháp lý vẫn là cơ sở để phân xử.

2. Tầm quan trọng của quyền tự định đoạt của đương sự:

• Việc bảo vệ quyền tự định đoạt của đương sự là một nguyên tắc quan trọng trong tố tụng dân sự. Tòa án phải tôn trọng và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan, đồng thời đảm bảo không ai bị ép buộc từ bỏ quyền lợi của mình

3. Kháng cáo và kháng nghị phải dựa trên căn cứ pháp lý vững chắc:

• Kháng cáo và kháng nghị cần được xây dựng trên cơ sở pháp lý rõ ràng và các bằng chứng cụ thể. Trong vụ án này, Tòa án phúc thẩm đã chấp nhận kháng cáo của nguyên đơn vì nó có căn cứ pháp lý vững chắc, trong khi kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân huyện S không được chấp nhận do không phù hợp với thực tế và nguyên tắc pháp lý.

VII. Kết luận

Vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất tại Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định đã được giải quyết một cách công bằng tại cấp phúc thẩm.

VII. Chi tiết liên hệ: