Trong cuộc sống có những trường hợp người chủ sử dụng đất không có nhu cầu sử dụng phần đất của mình nên đã để cho người khác đến để sử dụng. Nhưng có những vấn đề phát sinh từ việc này như người mượn, được cho ở nhờ không tự nguyện trả khi người sử dụng có yêu cầu. Vậy vì sao lại xảy ra tranh chấp đất ở nhờ? Để lấy lại đất ở nhờ phải làm như thế nào?
Đất cho ở nhờ, cho mượn là như thế nào?
Căn cứ theo Điều 494 Bộ Luật dân sự năm 2015 có quy định về mượn tài sản như sau:
“Điều 494: Hợp đồng mượn tài sản
Hợp đồng mượn tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho mượn giao tài sản cho bên mượn để sử dụng trong một thời hạn mà không phải trả tiền, bên mượn phải trả lại tài sản đó khi hết thời hạn mượn hoặc mục đích mượn đã đạt được.”
Như vậy có thể hiểu việc cho ở nhờ hay cho mượn nhà đất là sự thoả thuận giữa các bên mà theo đó người chủ sử dụng nhà đất cho bên mượn sử dụng trong một khoảng thời gian mà không phải trả tiền. Sau khi hết thời hạn hoặc khi bên cho mượn có yêu cầu hoặc mục đích mượn đã đạt được thì bên mượn phải trả lại quyền sử dụng nhà đất đó.
Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp đất cho mượn, cho ở nhờ?
Thực tế việc cho mượn nhà đất ở thường diễn ra dựa trên sự tin tưởng hay vì một mục đích nào đó. Nhưng việc này hầu hết được lập nên thông qua giấy tờ viết tay hoặc thoả thuận nói miệng nên rất dễ xảy ra tranh chấp.
Một trong những trường hợp nổi bật đó là người chủ sử dụng mảnh đất vẫn chưa được cấp sổ đỏ cho mảnh đất của họ. Trong trường hợp đó người mượn nhà đất có thể tự ý xin cấp sổ đỏ, gây ra tranh chấp giữa chủ sử dụng và người mượn nhà đất, ở nhờ. Từ đây người sử dụng đất sẽ phải tiến hành việc đòi lại tài sản đất của mình.
Đòi lại đất ở nhờ thực hiện như thế nào?
Thứ nhất, thông báo cho bên mượn.
Chủ sử dụng đất phải thông báo tới bên mượn nhà đất về việc lấy lại nhà đất. Đây là quyền của bên cho mượn đã được pháp luật quy định tại Điều 499 Bộ Luật dân sự 2015, theo đó bên cho mượn có quyền:
“1. Đòi lại tài sản ngay sau khi bên mượn đạt được mục đích nếu không có thoả thuận về thời hạn mượn; nếu bên cho mượn có nhu cầu đột xuất và cấp bách cần sử dụng tài sản cho mượn thì được đòi lại tài sản đó mặc dù bên mượn chưa đạt được mục đích, nhưng phải báo trước một thời gian hợp lý.
- Đòi lại tài sản khi bên mượn sử dụng không đúng mục đích, công dụng, không đúng cách thức đã thoả thuận hoặc cho người khác mượn lại mà không có sự đồng ý của bên cho mượn.”
Nếu ban đầu hai bên có thoả thuận rõ về thời hạn thì đương nhiên khi tới thời hạn đó, bên cho mượn có toàn quyền yêu cầu bên mượn trả lại nhà đất đó. Còn nếu như hai bên không có thoả thuận từ trước thì bên cho mượn nhà đất phải thông báo trước cho bên mượn một khoảng thời gian hợp lý để bên đó có thời gian chuẩn bị để trả lại nhà đất.
Chủ nhà có thể đòi lại ngay tức thì nhà đất mà không cần sự đồng ý của bên mượn nếu người đó sử dụng nhà không đúng mục đích như thoả thuận ban đầu, cho người khác ở mà không được chủ đồng ý.
Nếu bên mượn không tự nguyện trả lại, hai bên không thể tự gải quyết vấn đề thì chủ sử dụng có quyền khởi kiện tại Toà án để đòi lại nhà đất.
Thứ hai, Khởi kiện đòi lại nhà đất tại Toà án.
Chủ sử dụng sẽ tiến hành khởi kiện ra Toà án nhân dân cấp quận/huyện nơi bị đơn đang cư trú. Quy trình và thủ tục để có thể khởi kiện giải quyết tranh chấp giữa hai bên được tiến hành như sau:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện
– Đơn khởi kiện
– Các giấy tờ, tài liệu để chứng minh cho việc mượn nhà như: Giấy chứng nhận QSDĐ; văn bản thỏa thuận về việc cho ở nhờ nhà đất…
– Bản sao chứng thực giấy tờ tùy thân (CMT/CCCD)
Bước 2: Nộp hồ sơ khởi kiện
Chủ sử dụng có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại Toà án hoặc nộp qua đường bưu điện đến Tòa án
Nơi nộp: Tòa án nhân dân cấp quận/huyện nơi bị đơn đang cư trú, làm việc
Bước 3: Tòa án tiếp nhận và thụ lý
Khi nộp hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, Tòa án ra thông báo nộp tạm ứng án phí. Sau đó người khởi kiện nộp tạm ứng án phí theo giấy thông báo và mang biên lai nộp lại cho Tòa
Sau khi nhận được biên lai án phí, Tòa sẽ ra thông báo thụ lý vụ án.
Bước 4: Chuẩn bị xét xử sơ thẩm
Căn cứ tại Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định thời hạn chuẩn bị xét xử là không quá 04 tháng, kể từ ngày thụ lý vụ án
Bước 5: Xét xử sơ thẩm
Nếu không thuộc trường hợp hòa giải thành, tạm đình chỉ hoặc đình chỉ vụ án, Thẩm phán sẽ quyết định đưa vụ án ra xét xử
Bước 6: Thi hành án
Do vậy từ những nội dung trên có thể kết luận, trong trường hợp người sử dụng muốn cho người khác mượn hay ở nhờ nhà đất cần phải xác lập thành văn bản rõ ràng thoả thuận giữa hai bên. Còn nếu người mượn nhà đất không tự nguyện trả thì người chủ sử dụng đất phải thông báo trước hoặc gửi đơn khởi kiện đòi tài sản nếu hai bên không tự giải quyết được.
Trên đây là những nội dung quy định pháp luật của Nhà nước liên quan đến vấn đề đòi lại tài sản là đất. Nếu có thắc mắc xin quý khách vui lòng liên hệ tới Công ty TNHH Luật Thái Dương.
Chi tiết xin liên hệ: Công ty Luật Thái Dương FDI Hà Nội
Điện thoại: 0866 222 823
Email: luatthaiduonghanoi@gmail.com
Website: https://luatthaiduonghanoi.com
Fanpage: https://www.facebook.com/luatthaiduongfdihanoi
Địa chỉ: Tòa nhà Licogi 13, Số 164 Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân, Hà Nội